Banka Kredi Notu Hakkında Herşey

Türkiye"de bankacılık sisteminde kullanılan kredi sicil notu hakkında geniş bilgiyi bu yazıda bulacaksınız. Kredi sicil notu ülkemizde bankalar birliği tarafından oluşturulan Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından tutulmaktadır. KKB bu hizmeti 2015 yılından itibaren vatandaşın direkt olarak kullanımına Findeks markasıyla açtı. Daha önceleri sadece üye bankalar görebiliyordu ve vatandaş için sürpriz sonuçlar bankada çıkabiliyordu.

İnternette dolaşan bir sürü saçma sapan yazıyı unutun. 3 yıllık deneyim sonucu ulaştığım tüm bilgileri size aktarıyorum. Diğer sitelerdeki bilgiler uçuk saçma olabiliyor.

UNUTULMAMASI GEREKEN BİR NOT: BANKALAR DİLEDİĞİ GİBİ DAVRANMAYA SERBESTTİR. YÜKSEK PUAN SAHİBİ OLMAK DEMEK İLLE DE KREDİYE RAHATÇA ULAŞILABİLİR DEMEK DEĞİLDİR.

 

Kredi Sicil Notu Neden Önemli?

Nakit ihtiyacımızı gidermek için kredi çekmek istersek, veya yeni bir ev araba almak istersek, veya alışverişte kullanmak için kredi kartı temin etmek istersek mutlaka banka veya finans kurumlarından birine gitmek zorundayız. İşte bu başvuru sırasında bankaların öncelikli olarak baktığı yer kredi sicil notumuzdur. Bu not ne kadar yüksek olursa kredi almamız o kadar kolaylaşacaktır. Eğer işlerimiz aksi gider de sicilimizi bozarsak bankalar nezdinde notumuzu düzeltmemiz 5 yıla varan bloke yeme sürecine yol açacaktır.

Kredi Sicil Notumuzu Nasıl Öğrenebiliriz?

Kredi notunu öğrenmek istediğinizde, kredi notunuzu öğrenmenin iki farklı yolu vardır. İlk olarak bankalar aracılığı ile kredi notunuzu öğrenebilirsiniz. Şubeye giderek kredi kullanma aşamasında notunuzu öğrenebilirsiniz. Bazı bankalar ise kendi müşterilerine, kullandıkları internet bankacılığı aracılığı ile bu kredi notunu öğrenme fırsatı vermektedir.
Kredi Notunu öğrenmek istediğinizde ikinci yol olarak ise internet üzerinden hizmet veren bazı sitelerden bilgi alabilirsiniz. Ancak sitelerin güvenliğine azami dikkat etmelisiniz. Çünkü T.C kimlik numaraları ile işlem yapılmaktadır. Bu durumda en iyi yol yarı resmi bir kuruluş olan Kredi Kayıt Bürosu’na, findeks.com üzerinden giriş sağlamaktır. Kredi kayıt bürosuna Türkiye’deki en önemli 9 bankanın da üyeliği bulunmaktadır. Ve bankalar kredi başvurularında bu birimdeki notları baz alarak değerlendirme yapmaktadırlar. İnternet sitesine giriş yaptığınızda ve siteye bilgilerinizi eksiksiz doldurup üye olduğunuzda, kredi notunuzu kolaylıkla öğrenebilirsiniz. Kredi notunu öğrenmek, yapacağınız kredi başvurularının sonuçları hakkında ön fikir sahibi olmanızı sağlayacaktır. Zamanında, bilerek ve planlayarak yapacağınız başvurularda olumlu sonuç almanız ise kaçınılmaz olacaktır.Bu işleler için ücret ödemeniz gerektiğini unutmayın. ayrıca aldığınız notu gösteren belge sadece o an için geçerlidir. Her ay notunuz , ödeme alışkanlığınıza göre değiştiği için geçerliliğini yitirecektir. Bir sefer not alıp 1 yıl sonra notum buymuş deme lüksünüz yok. 

Kredi Notunun Bileşenleri Nelerdir?

Bireysel kredi notumuz 5 ana bileşenin bir araya gelip formüle edilmesi ile oluşur. Bunlar nelerdir?
1. Kredili ürün ödeme alışkanlıkları %35 oranında etkiler.
2. Mevcut hesap ve borç durumu %35 oranında etkiler.
3. Yeni kredili ürün açılışları %11 oranında etkiler.
4. Kredi kullanım yoğunluğu %10 oranında etkiler.
5. Diğer % 9 oranında etkiler. Bu diğer diye kategorilenen bileşenin içeriğinde ne olduğu findeks tarafından saklanmaktadır.
Ne olduğu bilinmemektedir. Yaygın olana kanaat , fatura ödeme alışkanlıkları olduğu yönündedir.Bu ölçümler için findeksin 100 ün üzerinde bileşen kullandığı ama en sık başvurduğu kaynakların bu olduğu sitesinde bildirilmiştir.

Nelerin Kaydı Tutuluyor?
Bankalar bizimle ilgili notu tutarken nelerden faydalanıyor ? Öncelikle bilmeniz gereken bizimle sadece kredili işlemler ile ilgili kayır tutuluyor.Bunlar nelerdir?
1. Kredi Kartlarımız
2. Kredili Mevduat Hesaplarımız ( ek para, artı para diye bilinir)
3. Kullandığımız  Tüketici Kredilerimiz
4. Kullandığımız Konut Kredisi

Kredi notunu oluşturan bileşenler bunlar. Vadeli veya vadesiz hesap sayısı isterse 100 tane olsun hiçbir önemi yoktur. Kesinlikle değerlendirmeye alınmaz.

Kredi sicil notumuza baktığımızda kapatılmış dahi olsa bazı kayıtların olduğunu görürüz. kredi kullanıp borcumuzu ödesekte, kredi kartımızı kapatsakta bunlar ile ilgili kayıtlar kapatılma tarihinden itibaren 5 yıl süresince saklanır. 5 yıl 1 ay olunca silinir. O sebeple ödeme alışkanlığımız 5 yıl tüm bankaların gözünün önündedir.

Yine önemli bir not ; bankalar findeks sistemine aylık olarak bildirimde bulunur. Bankalar için borç miktarının önemi yoktur.İster 1 ₺ olsun isterse 10000 ₺ olsun. ödenmiş mi ona bakar. Bir de gününde ödenmiş mi onu bildirir. 

Yeşil çentikler ödemenin zamanında ve istenen tutarda yapıldığını gösteriyor. Bu bizim için olması gereken iyi bir durum. Eğer bir kez ödemeyi aksatırsak, durumu düzeltmek için tam 18 ay boyunca yeşil çentik almamız gerekecektir.

Zamanında kullanılıp, borcu ödenerek kapatılmış bir kayıt aşağıdaki gibi görünür.

Bu kayıtın sistemden düşmesi için kapatılma tarihinden 5 yıl sonrası bekleniyor. 2017 Aralık son tarih. 2018 Ocak ayında not göstergesi alınırsa bu kayıt olmayacak. Altta 1 yazan kırmızılar ise ilgili aya ait ödemenin 30 gün geciktiğini gösteriyor. 18 ay içinde 6 kez ödeme aksatılmış. Bu TEB nezdinde olumsuz bir durum.Yeni bir başvuruda ret yeme olasılığı çok yüksek. Diğer bankalar dikkate almayabilir.

Eğer 90 gün gecikme yaşanırsa bankalar bunu yasal takibe çevirir. Merkez Bankasına bildirir. Kara listeye girilir. Borcun ödenmesinden 5 yıl sonrasına kadar listeden çıkılamaz. Bu süre içinde hiç bir kurum kredi veya kredi kartı veremez. Yasal suç işlemiş olur. Alabilirsiniz diyen yalan söylüyordur. Bu süre içinde sadece maaş aldığınız banka; o da en az iki yıl sonra düşük limitli kart verebilir. Maaşınıza bloke koymak suretiyle yapılabilir.


Kredi Notumuz Sıfır İse Ne Yapmalı?
Kredi notundan habersiz olan bir kişi çok iyi bir maaşla bir işte çalışıyor diyelim. İleride kredi alabilirim belki diye bankalarla herhangi bir iş yapmamış olmanın kendisi için faydalı olacağını düşünüyordu. Aslında düz bir bakış açısıyla bakıldığında; düzenli geliri var ve borcu yok. Fakat bankalarla en ufak bir teması olmadığından dolayı, bankalar bu şekilde onun borç ödeme alışkanlıklarına dair fikir sahibi olamazlar. Nitekim konut kredisi almak için bankalara başvurduğunda puanı oluşmadığından dolayı kredi çekemez. Her bankada bu durum net bir şekilde kredi çekememe ile sonuçlanmıyor, düzenli gelir ve banka görevlileriyle yapılan görüşmeler durumu düzeltmenize yardımcı olabilir. Ya da banka görevlileri size çok büyük rakamlarda limiti olmayan bir kredi kartı önerirler. Bu yöntemle kart kullanmaya başlamanız ve borçlarınızı ödemeniz sağlanır, kredi notunuzun sıfırdan yukarılara çıkması sağlanır. Böylece bankalar için kredi çekebilir bir müşteri olursunuz ve birkaç ay içinde size uygun bir limitle kredi kullanmanız sağlanır.
Yakın bir zamanda kredi çekmeyi düşünüyorsanız,kredi notunuzun sıfır olmaması için bankalardan rahatlıkla ödeyebileceğiniz limiti olan bir kredi kartı alın. Kredi kartının hangi bankadan alındığı da o kadar önemli değil, fakat kredi çekmeyi planladığınız bankayı seçerseniz, size kolaylık sağlayacaktır. Kredi kartının düzenli ödemelerini yaparsanız ve kredi kartının limitinin yarısından azını kullanırsanız, notunuz yüksek çıkacaktır. Ve kredi çekmeniz kolaylaşacaktır.

Görüldüğü üzere bankacılık sistemine dahil olmayan, sadece maaş kartını kullanan kişilerin notu yoktur, hesaplanamaz. Kredi başvuruları reddedilir. Bu sebeple kredi çekmek isteyenlerin önden en az 6 ay süren bir kullanım sürecine girmeleri gerekmektedir.

Kredi Notu Yükseltme Yolları

Yapılması gerekenler oldukça basit, bankaların gözüne hoş görünmelisiniz. Basit birkaç adım şöyle;
Türkiye bankacılık ve finans sektöründe kullanılan bireysel kredi notu 0 ile 1900  arasındadır. Buna göre 0 çok riskli, 1900 ise az riskli puandır. Findeks notu her ayın 10 undan sonraki ilk pazartesi günü en güncel hale gelir. Siz ödeme yapmak için ayın son gününü beklemeyeceksiniz. Findeks notunda her bankanın o ay içinde ne zaman bildirimde bulunduğu tarihi göreceksiniz. Önümüzdeki ay o tarihten bir gün önce bankaya olan borcunuzu ödemek notunuzu müthiş yükseltir. Mesela bir banka 10 Haziranda bildirim yapıyorsa , siz 9 Temmuzda olan borcunuzu (ekstrenizi) öderseniz puanınız yükselecektir.

1. Kredi kartı sahibi olun:
   

   Öncelikle bir kredi kartı edinin ve kredi puanı oluşturmaya başlayın. Bu, finans sektöründeki kişiler tarafından özellikle gençlere tavsiye edilmektedir. Az limitli de olsa, kredi kartınız ile harcamalar yapın ve ödeme gününü asla geciktirmeyin. (Az miktarda diye ödemelerinizi bir gün bile geciktirmeniz, kredi notunuzu aşağıya çekecektir.) Bu şekilde, ileride çekme ihtimaliniz olan kredi için altyapı hazırlamış olursunuz ve kredi puanınız oluşmaya başlar. Şayet kredi kartınız onaylanmıyorsa, bir mevduat hesabına bir miktar para koyarak bu parayı bloklattırarak kredi kartı sahibi olmayı deneyebilirsiniz.

   
   


2. Kart borcunuzun ödemelerini aksatmayın:
   

   Kredi ya da kredi kartı borcunuzu günü gününe ödeyin ve son ödeme tarihini beklemeyin. Eğer kredi kartı borcunuzun tamamını ödeyemiyorsanız, asgari ödeme tutarını mutlaka ödeyin. 

   
   


3. Asgari ödeme yapmak sizi rahatlatmasın: 
   

   Bir ay asgari tutarı ödeseniz bile gelecek aylarda borcun, o aya ait olan kısmın tamamını ödeyin. Asgari ödeme yapmak  o ay için sizi rahatlatır ama 3 ay üst üste asgari ödeme yapmanız kredi kartınızın nakit avans çekimine kapanmasına neden olur.

   
   


4. Çok sık kredi başvurusu yapmayın:
   

   Eğer bir kez kredi başvurunuza red yanıtı geldiyse, kısa bir süre sonra tekrar aynı başvuruyu yapmak yanlış olacaktır. Aynı bankaya değil, farklı bankalara kredi başvurusu yapıyor olsanız bile, bankalarda tüm işlemleriniz kayıt altında tutulduğundan yaptığınız her başvuru listelenir. En az 30 gün sistemde görünür.Notunuz kesinlikle düşer.

   
   


5. Borçlarınızın azaldığına emin olun:
   

   Bankalar, kredi başvurularınızda maaş bilgilerinizi ister. Aldığı maaş ile ödemek zorunda olduğu borç hemen hemen aynı olan bireye, bankalar riskli müşteri gözüyle bakarlar. Çünkü geçim derdi daha önemlidir ve kişi borcunu ödemeden önce karnını doyurmayı düşünecektir, red cevabı almanız muhtemeldir. Her ay gelirinizin 3’te 1’i gibi bir tutarı kredi ödemesi olarak ödemeniz bankalar tarafından genellikle kabul edilen bir orandır.

   
   


6. Kullanmadığınız kartları kapatın: 
   

   Daha önceden çalıştığınız iş yerlerinde açtığınız ve fakat artık kullanmadığınız banka hesapları varsa öncelikle onları kapatın. Kredi kartlarınız için de aynı şekilde, yıllık aidat tutarı ödemek zorunda kalmamak için, kullanmadığınız ve kullanmayı düşünmediğiniz hesap ve kartları en yakın zamanda kapatın. Ancak asla tüm kartlarınızı kapatmayın. Eğer tüm kartlarınızı kapatırsanız yeni kart alamayabilirsiniz. Sıkıntılı bir sürecin içinde bulursunuz kendinizi. 1 tane çok güvendiğiniz kartınız mutlaka açık kalmalıdır.Limitin ne olduğunun hiç bir önemi yoktur. Kullanılabilir olması yeterlidir.

   
   


7. İletişim bilgilerinizi güncelleyin: 
   

   Bankalara verdiğiniz telefon numaraları, ev veya iş adresleri güncel mi değil mi kontrol edin. Bankaya bildirmeyi unuttuğunuz bir değişiklik varsa hemen güncelleyin. Böylece size gönderdikleri, mektup, e-mail ve mesajlardan haberdar olmanız kaçınılmaz olur. Her borç ve ödeme bilgisi size ulaşır ve siz de geç olmadan önleminizi alır, zor durumda kalmamış olursunuz.

   
   


8. Başka birine kefil olurken dikkat edin: 
   

   Siz kredi kartı borcu ödemelerinizi düzenli yapıyor ve bu şekilde kredi notunuzu yükselttiğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Fakat kredi başvurunuza yine de red yanıt gelebilir. Bunun sebebi geçmiş bir tarihte başka birisi için kefillik yapmış olmanız olabilir. Kefil olduğunuz kişi, ödemelerini aksatıyorsa, bu sizin kredi puanınızı da olumsuz yönde etkileyecektir. Aynı durum protestolu senediniz varsa da oluşur. Bloke yersiniz. Kredi siciliniz alt üst olur. 5 yıl olduğunuz yerde kalırsınız.

   
   


9. Cari hesaplar işe yaramaz:
   

   Maaş aldığınız banka üzerinden işlemlerinizi yürütmeniz kesinlikle faydalıdır. Sisteme dahil olabilmek için önceliğiniz bu olmalıdır.Vadeli veya vadesiz hesap açmanız hiçbir fayda sağlamaz. EFT veya havale işlemleri yapmanız kimsenin umrunda değildir. Sadece size masraf olarak döner.